Định nghĩa Aquaponics (tiếng Pháp: Aquaponie) là hệ thống trồng cây kết hợp nuôi cá đồng thời hay nói chính xác là thuật ngữ kết hợp giữa aquaculture (nuôi trồng thủy sản) và hydroponics (thủy canh). Sự tích hợp này mang lại lợi ích thiết thực và tính độc đáo của Aquaponics. Thay vì bổ sung phân bón và các hóa chất để trồng cây, Aquaponics sử dụng chất thải từ cá nhờ sự chuyển hóa từ các loài vi sinh vật thành chất dinh dưỡng cần thiết và đầy đủ cho sự phát triển của cây. Ngược lại, thay vì phải xử lý rồi xả nước từ nuôi cá ra môi trường, Aquaponics sử dụng cây trồng để làm sạch nước và trả lại cho bể cá. Nước này có thể được tái sử dụng vô thời hạn và chỉ cần thay thế khi nó bị mất do bay hơi. Đây là một hệ thống tuần hoàn khép kín hoàn hảo do Israel phát minh ra.
Aquaponics đang được sử dụng, phát triển thế nào ở Thế giới và Việt Nam? Tùy vào điều kiện phát triển kinh tế, tài nguyên thiên nhiên ở mỗi nước để phát triên các hệ Aquaponics với quy mô lớn cho mục đích kinh doanh thực phẩm an toàn hay áp dụng cho các hộ gia đình mà sử dụng một trong ba biến thể khác nhau của mô hình Aquaponics là Aquaponic tưới nhập xã cạn; Aquaponics nước cạn; Aquaponics nước sâu.
Aquaponics trên Thế giới:
Với các nước phát triển như Israel, Mỹ, Nhật, Châu Âu nơi điều kiện kinh tế phát triển, nguồn tài nguyên đất không nhiều thì mô hình Aquaponics nước cạn hay nước sâu được sử dụng nhiều cho mục đích kinh doanh thực phẩm (rau của quả và cá) an toàn. Ví dụ mô hình Aquaponics tại New York, Mỹ ở clip bên dưới:
Hay tại các nước nghèo và điều kiện tự nhiên nhiên không thuận lợi như nhiều núi cao, thiếu đất và nguồn nước tự nhiên như các nước châu Phi thì Aquaponics là một công nghệ mang tính khả thi và có vai cứu cánh cho một nền nghiệp công nghệ cao cung cấp thực phẩm an toàn trên quy mô lớn.
Aquaponics ở Việt Nam:
Việt Nam đang là nước thuần nông do được thiên nhiên ưu đãi về cả nguồn đất, nước ngọt dồi dào và trên 70% dân số hiện nay là nông dân nên áp dụng công nghệ Aquaponics trên quy mô lớn chưa được chú ý nhiều, tuy nhiên hai mô hình Aquaponics nước cạn; Aquaponics nước sâu là công nghệ tiềm để phát triển trong tương lai gần để thay đổi hiện trạng thực phẩm bẩn hiện nay.
Riêng với các hộ gia đình nhà phố thiếu đất nhưng có thừa sân thượng ở các thành phố lớn như HCM, Hà Nội thì phương pháp Aquaponics tưới ngập xã cạn đã được sự dụng rất phổ biến để tự trồng rau nuôi cá thủy canh hữu cơ tại nhà cho cả hai mục đích có thực phẩm an toàn và mục đích giải trí sau giờ làm việc, tạo mảng xanh cho ngôi nhà của mình.
Hình trên: Aquaponics tưới ngập xả cạn trên sân thượng nhà phố.
Ngoài ra, với cơ chế hoạt động tuần hoàn khép kín, biến chất thải của cá thành chất dinh dưỡng nuôi cây và cây lọc sạch chất thải cá làm cho nước trở nên sạch lại một cách tự nhiên có thể nói Aquaponics chính là công nghệ, cách dọn vệ sinh hồ cá tự động hay cách lọc hồ cá hoặc có thể nói là phương pháp làm sạch hồ cá tự động và có thêm rau sạch hữu cơ thủy canh để ăn. Đây là mô hình tuyệt vời cho các hộ gia đình có sẵn hồ cá cảnh hay các hộ nuôi trồng cá để kinh doanh.
Hình trên: Aquaponics tưới ngập xả cạn tận dụng hồ cá cảnh vừa lắp xong.
